دکتر مریم حدادزاده شوشتری، فوق تخصص بیماری‌های ریه، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در گفت‌وگو با وب‌دا خوزستان با اشاره به شیوع بالای ذات‌الریه در فصل زمستان گفت: حدود ۲۰ درصد عفونت‌های ریه منشأ ویروسی دارند و آنفلوآنزا یکی از شایع‌ترین آنهاست.

وی در این باره اظهار داشت: ذات‌الریه که در متون قدیمی با عنوان سینه‌پهلو و در منابع لاتین با نام پنومونیا شناخته می‌شود، در اثر عفونت ریه ایجاد می‌شود و نوع اکتسابی از جامعه شایع‌ترین شکل آن است.

دکتر حدادزاده شوشتری افزود: از هر پنج فرد مبتلا به عفونت ریه، یک نفر ممکن است به بستری نیاز پیدا کند. این بیماری معمولاً از طریق قطرات عفونی ناشی از سرفه یا صحبت در فاصله نزدیک منتقل می‌شود.

وی با اشاره به افراد در معرض خطر اظهار داشت: سالمندان بالای ۶۵ سال، افراد سیگاری، افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند آسم، دیابت و بیماری‌های قلبی، افراد دارای ضعف سیستم ایمنی، مبتلایان به سرطان تحت شیمی‌درمانی، مصرف‌کنندگان الکل و افرادی که دچار اختلالات عصبی یا سکته مغزی هستند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به ذات‌الریه قرار دارند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، باکتری‌ها و ویروس‌ها را شایع‌ترین عوامل ایجاد کننده ذات‌الریه برشمرد و گفت: در دوران همه‌گیری کووید-۱۹، درصد زیادی از مبتلایان دچار درگیری شدید ریوی شدند. البته افراد دارای ضعف ایمنی ممکن است به عفونت‌های قارچی ریه نیز مبتلا شوند.

دکتر حدادزاده شوشتری با اشاره به شرایط اقلیمی خوزستان و نقش آلودگی هوا در بروز این بیماری اظهار داشت: اگرچه گرد و خاک و آلودگی شیمیایی هوا به طور مستقیم باعث عفونت ریه نمی‌شود، اما می‌تواند با ایجاد بیماری‌های زمینه‌ای مانند آسم و بیماری انسدادی مزمن ریه، فرد را در آینده مستعد ابتلا به عفونت ریوی کند.

این فوق‌تخصص بیماری‌های ریه درباره علائم هشداردهنده این بیماری گفت: سرفه همراه با خلط زرد یا چرکی، تب و لرز، تنگی نفس، درد قفسه سینه، تهوع، استفراغ، اسهال و در موارد شدید کاهش سطح هوشیاری از نشانه‌های عفونت ریه هستند.

وی ادامه داد: تشخیص این بیماری بر اساس شرح حال، معاینه و تصویربرداری قفسه سینه انجام می‌شود. در اغلب موارد عکس ساده قفسه سینه کافی است، اما گاهی به سی‌تی‌اسکن یا آزمایش‌های تکمیلی نیز نیاز است.

دکتر حدادزاده شوشتری تأکید کرد: بیشتر بیماران به صورت سرپایی و با آنتی‌بیوتیک خوراکی درمان می‌شوند؛ اما موارد شدید نیازمند بستری و دریافت آنتی‌بیوتیک تزریقی هستند.

وی گفت: بیماران معمولاً پس از ۳ تا ۵ روز از شروع درمان علائم، بهبود را احساس می‌کنند، اما باقی ماندن سرفه خفیف تا چند هفته طبیعی است. با این حال، قطع خودسرانه آنتی‌بیوتیک ممنوع است و بیمار باید دوره درمان را طبق نظر پزشک تکمیل کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در ادامه از تجمع مایع در فضای پرده جنب (پلور)، آبسه ریه و گسترش عفونت به خون به عنوان مهم‌ترین عوارض ذات‌الریه نام برد و هشدار داد: تأخیر در درمان می‌تواند به وخامت حال بیمار و انتقال به بخش مراقبت‌های ویژه منجر شود.

این فوق‌تخصص ریه خاطرنشان کرد: هرگونه سرفه همراه خلط چرکی و تب که طی چند روز بهبود پیدا نکند، تنگی نفس در فعالیت‌های روزمره، درد قفسه سینه یا شدیدتر شدن علائم پس از سرماخوردگی و آنفلوآنزا نیازمند مراجعه فوری به پزشک است.

دکتر حدادزاده شوشتری درباره روش‌های پیشگیری توضیح داد: ترک دخانیات، کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، آسم و نارسایی قلبی و استفاده از واکسن‌ها از مهم‌ترین عوامل جلوگیری از ابتلا هستند.

وی افزود: واکسن آنفلوآنزا برای تمام افراد بالای شش ماه قابل استفاده است؛ اما در شرایط کمبود واکسن، اولویت با سالمندان، زنان باردار، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، کارکنان مراکز نگهداری و مبتلایان به ضعف سیستم ایمنی است. واکسن‌های پنوموکوک نیز طبق نظر پزشک برای افراد بالای ۶۵ سال و بیماران پرخطر تجویز می‌شود.

این فوق‌تخصص ریه تأکید کرد: در روزهای آلوده تا حد امکان نباید از منزل خارج شوید و در صورت نیاز، از ماسک N95 استفاده کنید. آلودگی هوا باعث تشدید بیماری‌های زمینه‌ای تنفسی شده و زمینه بروز عفونت ریه را فراهم می‌کند.

وی در خصوص راه پیشگیری از انتقال بیماری در منزل یادآور شد: افراد مبتلا باید از دیگران فاصله داشته باشند، هنگام عطسه و سرفه، دهان و بینی را بپوشانند، از ماسک استفاده کنند و دست‌ها را مرتب با آب و صابون شست‌وشو دهند.

دکتر حدادزاده شوشتری در پایان اظهار داشت: مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک یا اصرار بر تجویز آن خطایی رایج است. استفاده نابجا از آنتی‌بیوتیک نه‌تنها کمکی به درمان نمی‌کند، بلکه باعث مقاومت دارویی در فرد نیز خواهد شد.