به گزارش وب‌دا خوزستان، دکتر محمد زینلی، رئیس گروه بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، امروز شنبه ۵ مهرماه، به صورت آنلاین در نخستین همایش روز جهانی هاری که در دانشکده بهداشت اهواز برگزار شد، حضور یافت و تاکید کرد: هاری اگرچه یک بیماری مرگبار است اما شست‌وشوی فوری و اصولی زخم در همان دقایق اولیه می‌تواند تا ۹۰ درصد از انتقال ویروس جلوگیری کند.

دکتر زینلی اظهار داشت: هاری بیماری کشنده‌ای است اما صددرصد قابل پیشگیری می‌باشد؛ با اقدامات ساده‌ای مانند شست‌وشوی فوری زخم ناشی از حیوان گزیدگی، مراجعه سریع به مراکز درمانی و واکسیناسیون حیوانات، این بیماری قابل کنترل و پیشگیری است. آینده بدون هاری تنها با همکاری همه دستگاه‌ها و مشارکت مردم دست‌یافتنی خواهد بود.

وی درباره ماهیت بیماری و راه‌های انتقال آن توضیح داد: ویروس هاری عمدتاً از طریق گازگرفتگی یا خراش ناشی از تهاجم سگ‌ها و سایر گوشتخواران منتقل می‌شود، ویروس پس از ورود به بدن از طریق زخم‌های باز، دهان و چشم، به تدریج به سوی سیستم عصبی حرکت کرده و در مغز فرد آسیب‌دیده تکثیر می‌شود. علائم اولیه به صورت مواردی مانند تب، سردرد، بدن درد و سوزش در محل گازگرفتگی بروز می‌کند و در مراحل بالینی، تغییرات رفتاری مانند ترس از آب (هیدروفوبیا)، افزایش ترشح بزاق، شرایط پیشرونده علائم و حالت کما برای فرد بروز و در نهایت منجر به مرگ خواهد شد؛ در این میان، زخم‌های سر و گردن ناشی از حیوان گزیدگی بسیار خطرناک هستند.

رئیس گروه بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره وضعیت بیماری هاری در کشور گفت: این وضعیت در سال ۱۴۰۳ روند افزایشی داشته است و از ۴۲۱ هزار مورد حیوان‌گزیدگی، ۲۴ نفر بر اثر ابتلا به هاری جان خود را از دست دادند که به عبارتی، به ازای هر 17500 نفر، یک مرگ بر اثر ابتلا به هاری به ثبت رسیده است.

دکتر زینلی با اشاره به گروه‌های سنی دچار حیوان گزیدگی در سال گذشته گفت: استان‌های شمالی کشور و فارس بیشترین آمار گزش و مرگ ناشی از هاری را داشته‌اند. در استان خوزستان نیز دو مورد فوت در همین سال به ثبت رسیده است. بیشترین موارد ابتلا، در گروه سنی 30 تا 50 سال رخ داده است و متأسفانه ۷۶ درصد مبتلایان را مردان تشکیل می‌دهند. گروه سنی زیر ۱۵ سال نیز 30 درصد موارد ابتلا را به خود اختصاص داده است.

وی با بیان اینکه سال گذشته، 69 درصد از موارد حیوان گزیدگی و هاری در شهرها و 31 درصد نیز در مناطق روستایی رخ داده است، افزود: براساس نوع حیوان مهاجم، 67 درصد از موارد حیوان گزیدگی توسط سگ بوده که از این تعداد، 67 درصد مربوط به سگ‌های صاحب‌دار گزارش شده است؛ اما متاسفانه 61 درصد از موارد مرگ‌های ناشی از هاری در کشور به دلیل گازگرفتگی توسط سگ‌های بلاصاحب اتفاق افتاده است. 

رئیس گروه بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ادامه داد: هاری یکی از بیماری‌هایی است که کنترل و پیشگیری از آن نیازمند تعامل در سطح (One Health) می‌باشد. تعامل دانشگاه‌های علوم پزشکی، سازمان دامپزشکی، شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و مشارکت جامعه در قالب مدیریت یکپارچه حیوان‌گزیدگی ضروری است. قرنطینه و نظارت بر حیوانات مشکوک، ثبت و تبادل اطلاعات بین‌بخشی و آگاهی‌رسانی عمومی باید با جدیت دنبال شود.

دکتر زینلی به برخی از چالش‌های موجود در این زمینه اشاره کرد و گفت: افزایش تعداد سگ‌های بلاصاحب و پوشش ناکافی واکسیناسیون سگ‌های صاحب‌دار، اجرای ناقص طرح‌های کنترل جمعیت سگ‌ها توسط شهرداری‌ها، کمبود آگاهی عمومی و تأخیر مردم در مراجعه به مراکز درمانی پس از حیوان‌گزیدگی و همچنین ضعف در مدیریت بهداشت محیط که منجر به افزایش حیوانات بلاصاحب می‌شود، از جمله این چالش‌هاست.

وی راهکار اساسی را افزایش واکسیناسیون سگ‌ها، ارتقای سطح آگاهی عمومی، بهبود نظام مراقبت و گزارش‌دهی، و همکاری فرابخشی در چارچوب سلامت واحد (One Health)» عنوان کرد و افزود: برای حذف هاری تا سال ۲۰۳۰، همان‌طور که سازمان جهانی بهداشت هدف‌گذاری کرده، باید از مسیر واکسیناسیون گسترده سگ‌ها و ارتقای نظام مراقبت حرکت کنیم.

رئیس گروه بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در ادامه به هزینه‌های بالای درمان بعد از حیوان‌گزیدگی و واکسن هاری انسانی اشاره کرد و اظهار داشت: در کل دنیا 108 دلار برای هر نفر و 2.18 درصد این هزینه برای یک سگ هزینه می‌شود. هزینه‌ی 1.7 میلیارد دلار برای واکسن هاری انسانی و حدود 0.65 میلیون دلار برای واکسن هاری سگ‌ها، یک نمونه از تفاوت زیاد هزینه‌های بین واکسن هاری انسانی که بعد از گزش مصرف می‌شود و واکسن هاری سگ‌هاست.

دکتر زینلی عنوان کرد: سالانه حدود 11 میلیون یورو صرف واکسیناسیون انسانی و درمان پس از تماس با حیوانات مبتلا با هاری در کشور می‌شود. این هزینه‌ها شامل خرید واکسن، سرم ضد هاری و لوازم جانبی و مراقبت از افراد دچار حیوان گزیدگی می‌باشد. بر اساس تعهدی که به سازمان جهانی بهداشت ( WHO) وجود دارد، برای حذف بیماری هاری تا سال ۲۰۳۰، واکسیناسیون گسترده سگ‌ها به‌عنوان راهکار اصلی باید در اولویت قرار گیرد، چرا که واکسیناسیون سگ‌ها هزینه‌ای بسیار کمتر و اثربخشی بیشتر در حذف بیماری دارد.