دکتر نادر صاکی، رئیس مرکز کوهورت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در گفت‌وگو با وب‌دا خوزستان، با اشاره به اجرای موفق طرح مطالعاتی بیماری‌های غیرواگیر درکوهورت هویزه اظهار داشت: نتایج تازه‌ترین تحلیل داده‌های مطالعه کوهورت هویزه در جنوب غرب ایران نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی و شرایط محیطی خاص این منطقه، از جمله گرمای شدید، ریزگردها و آلودگی‌های نفتی، نقش قابل‌توجهی در افزایش بروز بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت، فشار خون، چاقی، بیماری‌های مزمن تنفسی، کلیوی و اختلالات شنوایی دارند.

دکتر صاکی در این باره توضیح داد: مطالعه کوهورت هویزه که بخشی از طرح ملی مطالعات آینده‌نگر ایران (کوهورت پرشین) است، از سال ۱۳۹۵ بر روی بیش از ۱۰ هزار فرد ۳۵ تا ۷۰ ساله در شهرستان هویزه استان خوزستان آغاز شده و قرار است به‌مدت ۲۰ سال ادامه یابد. این طرح یکی از جامع‌ترین پروژه‌های سلامت در مناطق گرم و خشک کشور به‌شمار می‌رود و با هدف بررسی ارتباط میان عوامل اقلیمی، محیطی، رفتاری و ژنتیکی با بروز بیماری‌های غیرواگیر طراحی شده است.

عضو موسس پژوهشکده بالینی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: بر اساس نتایج اولیه، چاقی در ۳۹ درصد از جمعیت (در زنان بیشتر از مردان)، پرفشاری خون در ۲۶ درصد، دیابت در ۲۲ درصد و سندرم متابولیک در ۳۹ درصد از جمعیت گزارش شده است. این آمارها بالاتر از میانگین کشوری بوده و با الگوهای سلامت در مناطق خشک خاورمیانه هم‌خوانی دارد و ویژگی مناطق خشک نیز بارندگی کم، دمای بالا، منابع آبی محدود و بیابان‌زایی است.

رئیس مرکز کوهورت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با تأکید بر اهمیت این مطالعه خاطرنشان کرد: یافته‌های مطالعه کوهورت هویزه با نتایج پژوهش‌های بین‌المللی هم‌راستا است؛ برای نمونه، مطالعات منتشر شده در مجلات معتبر بین‌المللی مانند لانست و نیچر نشان داده‌اند که افزایش دما و ذرات معلق با افزایش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی، عروقی و تنفسی ارتباط مستقیم دارند. در خوزستان نیز داده‌های به‌دست‌آمده از مطالعه کوهورت هویزه تأیید می‌کند که ذرات گرد و غبار و آلاینده‌های نفتی با بروز آسم، بیماری‌های انسدادی مزمن ریوی و بیماری‌های قلبی مرتبط هستند. همچنین سردردهای مزمن و اختلالات شنوایی در مناطق دارای طوفان‌های گرد و غبار شدیدتر، به‌طور معناداری شایع‌تر بوده‌اند.

وی تأکید کرد: افزایش دما و آلودگی هوا موجب کاهش فعالیت بدنی، تغییر الگوی تغذیه، افزایش چاقی و مقاومت به انسولین می‌شود و در صورت نبود سیاست‌های سازگار با اقلیم در حوزه سلامت، بار بیماری‌های غیرواگیر در دهه‌های آینده به‌شدت افزایش خواهد یافت.

دکتر صاکی پیشنهاد کرد: داده‌های این مطالعه به‌عنوان مبنایی برای تدوین برنامه ملی سازگاری سلامت با تغییر اقلیم و توسعه مدل‌های پیش‌بینی مبتنی بر هوش مصنوعی برای شناسایی مناطق پرخطر و طراحی مداخلات پیشگیرانه مورد استفاده قرار گیرد.

وی عنوان کرد: مطالعه کوهورت هویزه از نخستین پروژه‌های تحقیقاتی کشور است که مفهوم «سلامت سیاره‌ای» را در عمل به‌کار گرفته است؛ سلامت سیاره‌ای مفهومی نوین و بین‌رشته‌ای است که بر پیوند ناگسستنی میان سلامت انسان و پایداری محیط زیست تأکید دارد و بر این باور است که سلامت ما وابسته به سلامت زمین است. این دیدگاه به بررسی و حفاظت از سلامت انسان‌ها در کنار سلامت سیستم‌های طبیعی می‌پردازد و اصولی چون وابستگی متقابل انسان و طبیعت، پاسخ‌گویی به بحران‌های زیست‌محیطی، عدالت زیست‌محیطی و پایداری در سیاست‌گذاری سلامت را در بر می‌گیرد.

رئیس مرکز کوهورت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در پایان اظهار داشت: تغییرات اقلیم، دیگر پدیده‌ای دوردست نیست؛ نه‌تنها یک تهدید زیست‌محیطی، بلکه بحرانی انسانی، اقتصادی و بهداشتی به‌شمار می‌رود. سلامت آینده خوزستان در گرو حفاظت از محیط‌ زیست امروز ماست؛ موضوعی که باید در سیاست‌گذاری ملی سلامت ایران مورد توجه جدی قرار گیرد.