به گزارش وب‌دا خوزستان، دکتر محمداسماعیل اکبری، رئیس مرکز تحقیقات سرطان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در چهارمین کنگره جراحی سرطان که امروز چهارشنبه ۲۸ آبان‌ماه به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌ شاپور اهواز با حضور اعضای هیأت‌ رئیسه دانشگاه، اساتید برجسته و جراحان مطرح کشور و دنیا، برگزار شد، گفت: سرطان بیماری پیچیده‌ای است که نیازمند همکاری نزدیک علوم پایه، ژنتیک، جراحی، رادیوتراپی و فناوری‌های نوین است.

وی با تشریح آخرین یافته‌های علمی در حوزه علل ایجاد سرطان، اظهار داشت: جراحی سرطان بدون درک مبانی ژنتیک و اپی‌ژنتیک، جراحی نخواهد بود، برآوردها نشان می‌دهد در سال‌های آینده بیش از ۲۰۰ تا ۲۵۰ نوع سرطان جدید شناسایی خواهد شد و میزان مرگ‌ومیر ناشی از سرطان نیز دست‌کم دو برابر می‌شود.

دکتر اکبری با تشریح نقش ژنوم و اپی‌ژنتیک در بروز سرطان افزود: هر انسان حدود ۳۰ هزار ژن دارد و کمتر از ۳ درصد ژنوم در فرآیندهای کدینگ نقش ایفا می‌کند؛ درحالی‌که بخش‌های غیرکدینگ که سال‌ها خالی تلقی می‌شد، امروز به‌عنوان یکی از عوامل تعیین‌کننده تغییرات ژنتیکی و اپی‌ژنتیکی شناخته می‌شود. این تغییرات می‌تواند در نسل‌های بعد نیز بروز یابد و به‌صورت پایدار منتقل شود.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به تأثیر عوامل محیطی، سبک زندگی و اکسپوزوم‌ها بر تغییرات ژنتیکی اظهار داشت: رفتارهای محیطی، از مصرف دخانیات مادر باردار تا مواجهه‌های مداوم زندگی شهری، می‌تواند تغییراتی ایجاد کند که حتی در نسل دوم و سوم نیز باقی می‌ماند.

وی ادامه داد: امروزه بخش قابل‌توجهی از بروز سرطان حاصل رفتارهای انسانی، سبک زندگی، نوع تغذیه، خلقیات و حتی کیفیت روابط عاطفی و ذهنی افراد است. از سوی دیگر، مهربانی، امید، توکل، بخشش و شناخت درست از زندگی و مرگ، عواملی هستند که در روند درمان معناگرایانه سرطان نقش اثرگذاری دارند.

این استاد برجسته دانشگاه شهید بهشتی، تحولات علمی سال‌های اخیر را «انقلاب در شناخت سرطان» توصیف کرد و توضیح داد: دیگر نمی‌توان سرطان را صرفاً یک بیماری ارگان‌محور دانست. بخش عمده‌ای از توده توموری را سلول‌های اطراف و محیط می‌سازند و هرگونه دستکاری شدید جراحی، می‌تواند با ایجاد هیپوکسی، زمینه رشد، عود و تهاجم بیشتر تومور را فراهم کند.

دکتر اکبری با بیان اینکه سرطان یک بیماری کاملاً پیچیده و متفاوت از دیگر بیماری‌هاست، گفت: امروز ساختار تومورها و نقش سلول‌های اطراف تومور در تکثیر و عود سرطان به‌صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است و بسیاری از روش‌های قدیمی تشخیصی و درمانی در حال بازنگری هستند.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه شهید بهشتی در ادامه، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها را روند سالمندی جمعیت دانست و گفت: در حال حاضر حدود ۸.۵ درصد جمعیت ایران بالای ۶۵ سال دارند و این رقم طی سه دهه آینده به نزدیکی ۳۰ درصد خواهد رسید؛ تحولی که بار سرطان را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه با اشاره به آینده ۲۰ ساله کشور در حوزه سرطان، هشدار داد: اگر امروز برای ساختار جمعیتی کشور اقدام نکنیم، با موجی از سرطان‌های سخت و پرهزینه مواجه خواهیم شد که مدیریت آن برای نظام سلامت بسیار دشوار است.

وی پیری جمعیت را عاملی بر افزایش سرعت رشد سرطان در کشور دانست و افزود: اگر جمعیت پیر شود، هزینه‌های درمانی، بیماری‌های مزمن و بروز سرطان چند برابر خواهد شد. امروز سرعت پیرشدن جمعیت در ایران از همه کشورهای منطقه و حتی بسیاری از کشورهای دنیا بیشتر است.

دکتر اکبری همچنین به دستاوردهای جدید کشور در حوزه درمان اشاره کرد و افزود: برای اولین‌بار در سال ۲۰۲۴، ایران موفق به طراحی و ارائه یک درمان نوین مبتنی بر یک پروتئین کلیدی شد که با هدف قرار دادن سلول‌های مؤثر در محیط توموری، نتایج درمان بیماران را به شکل قابل‌توجهی بهبود داده است.

این استاد پیشکسوت جراحی سرطان تأکید کرد: پزشکی هسته‌ای و میکروبیولوژی باید به‌عنوان ستون‌هایی در کنار جراحی سرطان بازتعریف شوند. روش‌های قدیمی پرتودرمانی که مبتنی بر دوزهای تکراری و گسترده هستند، باید بازنگری شوند؛ زیرا این روش‌ها می‌توانند با ایجاد هیپوکسی، مسیرهای عود سرطان را فعال کنند.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه شهید بهشتی در پایان گفت: اگر تغییرات اپی‌ژنتیک را جدی بگیریم، می‌توانیم تا ۹۸ درصد از تغییرات ژنی قابل اصلاح را کنترل کنیم و مسیر درمان و پیشگیری را به‌طور اساسی تغییر دهیم.